Η συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών

Η συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών

Ο υψηλός Δείκτης Νοημοσύνης δηλ. το IQ δεν εγγυάται ευδαιμονία, φήμη ή ευτυχία στη ζωή. Ζούμε σε μια κοινωνία που τα παιδιά κατευθύνονται από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς για όλο και περισσότερη ακαδημαϊκή γνώση. Γνώση που μπορεί να τους εξασφαλίσει ένα καλό πτυχίο και μία καλή εργασία. Τίποτε όμως από αυτή την γνώση δεν είναι σίγουρο ότι θα τους εξασφαλίσει την δυνατότητα να τα βγάλουν πέρα στις προσωπικές και κοινωνικές τους σχέσεις. Έχουμε πολλές φορές διαπιστώσει ότι άνθρωποι με ακαδημαϊκή και επαγγελματική επιφάνεια, πολλές φορές αποτυγχάνουν στην προσωπική τους ζωή. Η ικανότητα να διαχειριζόμαστε τις προσωπικές μας υποθέσεις βασίζεται στην καλή διαχείριση των συναισθημάτων μας. Τα τελευταία χρόνια έρευνες έχουν δείξει ότι ο τομέας των συναισθημάτων μας και ο τρόπος διαχείρησής τους δηλ. το EQ μας, (Emotional Intelligence, Συναισθηματική νοημοσύνη μας), παίζει ακόμη περισσότερο σημαντικό ρόλο στην ζωή του ανθρώπου. H συναισθηματική νοημοσύνη (ΕQ) αποτελεί το σύνολο εκείνο των
ανθρώπινων δεξιοτήτων που βοηθά στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας που είναι πλήρως λειτουργική.

Είναι η δεξιότητα για υπομονή στις δυσκολίες, για σταθερότητα και επιμονή, η δυνατότητα προσαρμογής σε καταστάσεις δύσκολες, ο έλεγχος των παρορμήσεων, η ανάπτυξη της αισιοδοξίας, και η οπτική μιας ζωής με δημιουργικότητα και ελπίδα.

Η ανάπτυξη της δεξιότητας της Συναισθηματικής νοημοσύνης τοποθετείται από την επιστήμη στην δεξιά πλευρά του εγκεφάλου και η δεξιότητα της λογικής μας σκέψης στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου.
Με μια έννοια, έχουμε δύο εγκέφαλους, δύο μυαλά και δύο διαφορετικά είδη νοημοσύνης, την λογική και τη συναισθηματική. Η μία πλευρά συμπληρώνει την άλλη με έναν μοναδικό τρόπο. Αν μόνο σκεφτόμαστε χωρίς συναίσθημα καταλήγουμε να είμαστε μηχανές και ρομπότ. Αν πάλι μόνο αισθανόμαστε κινδυνεύουμε να χαθούμε σε ένα ωκεανό συναισθημάτων χωρίς μέτρο και λογική. Πράγματι, ο νους δεν μπορεί να λειτουργήσει στην εντέλεια χωρίς την συναισθηματική νοημοσύνη. Το ζητούμενο είναι να υπάρχει μια αρμονική ανάπτυξη και των δύο πλευρών και η απόκτηση μιας ισορροπίας μεταξύ των δύο δεξιοτήτων.

Τα παιδιά που είναι ικανά να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους με ένα ικανοποιητικό τρόπο, πλεονεκτούν σε κάθε τομέα της ζωής τους. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά αυτά έχουν καλύτερη φυσική κατάσταση, είναι πιο εκδηλωτικά και πρόσχαρα, είναι πιο αρεστά στα άλλα παιδιά, έχουν λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς, καλύτερη συγκέντρωση προσοχής και καλύτερη σχολική επίδοση.
Τα παιδιά που δυσκολεύονται να κατανοήσουν και να εκφράσουν αυτό που νιώθουν και αυτό που τους συμβαίνει, είναι μπερδεμένα, βιώνουν εσωτερική ένταση, κατακλύζονται από διάφορα συναισθήματα που δεν μπορούν να τα χειριστούν και συχνά απομονώνονται γιατί δεν κατανοούν ότι και οι άλλοι μπορεί να νιώθουν όπως αυτά. Όταν τα παιδιά είναι εξοικειωμένα με τα συναισθήματά τους π.χ. θυμού, πόνου οργής έχουν βρει και τρόπους αντιμετώπισης που τους κάνουν να νιώθουν μεγαλύτερη εσωτερική δύναμη και ισορροπία.

Συνήθως σαν γονείς και εκπαιδευτικοί θεωρούμε άσκοπο και χαμένο χρόνο να ασχοληθούμε με τα συναισθήματα των παιδιών. Άλλες φορές ίσως νιώθουμε άβολα και εκνευριζόμαστε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον θυμό η το κλάμα του παιδιού μας .
Αυτό συχνά οφείλεται στην δυσκολία μας να γνωρίζουμε πώς να αντιμετωπίζουμε ένα δυνατό δικό μας συναίσθημα. Προσπαθούμε συνήθως να πατάξουμε την συμπεριφορά των παιδιών μας απλώς με περιστασιακά πειθαρχικά μέτρα, όπως είναι μια τιμωρία, και λέγοντας στο παιδί μας ότι , ‘θα του περάσει’ αυτό που του συμβαίνει…

Αν θέλουμε να έχουμε ευτυχισμένα και ισορροπημένα παιδιά που θα είναι ικανά να τα βγάλουν πέρα με τις δυσκολίες της ζωής, τότε θα πρέπει να γίνει το πρώτο βήμα να ασχοληθούμε με τα συναισθήματα των παιδιών μας με ένα διαφορετικό τρόπο.
Να λειτουργούμε ως συναισθηματικά πρότυπα για τα παιδιά μας.
Να παίρνουμε σοβαρά τα συναισθήματα των παιδιών μας.
Να προτρέπουμε τα παιδιά να βρίσκουν λύσεις και να προτείνουμε και εμείς λύσεις στους προβληματισμούς τους.
Να είμαστε παρόντες στις ανησυχίες τους αλλά και στα επιτεύγματα τους.
Να ενθαρρύνουμε την δημιουργικότητά τους μέσα από ομαδικά παιχνίδια και να ενθαρρύνουμε την κοινωνικοποίησή τους. κ.α.

Όσο περισσότερο ευαισθητοποιημένοι είμαστε για τα δικά μας συναισθήματα και ξέρουμε να τα διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά, τόσο πιο εύκολο είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν και εκείνα αυτήν την δεξιότητα.
Μια ισορροπημένη διαπαιδαγώγηση που θα συνδυάζει την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης και της νοητικής νοημοσύνης (λογικής) είναι το ζητούμενο που θα έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν αυριανοί ενήλικες δυνατοί και ισορροπημένοι συναισθηματικά με δυνατότητες να συμμετέχουν με έναν υγιή τρόπο στην επίλυση θεμάτων που αφορούν την οικογένειά τους και την εμπλοκή τους στην κοινωνία.